Hệ thống thoát nước chưa hoàn chỉnh và đồng bộ, cộng thêm biến đổi khí hậu khiến những trận mưa có cường suất lớn xuất hiện ngày càng nhiều, là nguyên nhân khiến Hà Nội "cứ mưa là ngập".
Trao đổi với phóng viên Dân trí sáng 13/5, đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết đơn vị vừa có báo cáo về trận mưa lớn gây ngập nhiều nơi trong tối và đêm 12/5.Theo đó trong chiều tối 12/5, mưa rào kèm dông xuất hiện trên diện rộng ở Hà Nội với lượng dao động 70-100mm. Một số khu vực ghi nhận lượng mưa rất lớn trên 100mm trong vòng 4 giờ, kéo dài từ 18h đến 22h.
Trong đó, lượng mưa lớn nhất quan trắc được ở các quận, huyện cụ thể: Ba Đình 102mm, Đống Đa 96mm, Hoàn Kiếm 86mm, Hai Bà Trưng 127mm, Thanh Xuân 85mm, Hoàng Mai 90mm, Cầu Giấy 63mm, Nam Từ Liêm 99mm, Hà Đông 132mm, Thanh Trì 120mm...
"Lượng mưa rất lớn trút xuống trong thời gian kéo dài nhiều tiếng đồng hồ khiến nhiều tuyến phố ngập úng, nghiêm trọng nhất là khu vực Đại lộ Thăng Long, đường Nguyễn Trãi, Lê Trọng Tấn, Vương Thừa Vũ...", đại diện Công ty Thoát nước Hà Nội cho biết.
Trận mưa lớn trút xuống tối 12/5 khiến nhiều tuyến phố ở khu vực quận Hà Đông, Thanh Xuân, Nam Từ Liêm ngập sâu (Ảnh: Minh Quang).
Theo thiết kế, hệ thống thoát nước của Hà Nội hiện đáp ứng được năng lực tiêu thoát với lượng mưa 310mm trong 2 ngày. Trong khi đó, nhiều điểm mưa ở Hà Nội vào tối 12/5 lên đến trên 100mm chỉ trong 2-3 giờ, gây ra những điểm ngập với độ sâu dao động 10-40cm.
Đến 22h, sau khi mưa tạm ngớt, nhiều điểm úng ngập đã rút hết nước, còn lại một số vị trí ngập cục bộ, tập trung ở khu vực quận Hà Đông, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy.
Theo lãnh đạo Công ty TNHH Thoát nước Hà Nội, lưu vực sông Tô Lịch hiện được đầu tư bởi dự án thoát nước giai đoạn 1 và 2 nên hầu hết khu vực trong nội đô Hà Nội có thể chịu được các trận mưa lớn 310mm trong vòng hai ngày.
Còn lại, nhiều lưu vực khác phụ thuộc vào hệ thống tự chảy của sông Nhuệ và sông Cầu Bây, hệ thống thoát nước đô thị và hệ thống nông nghiệp thủy lợi nên công suất thoát nước còn kém. Do đó, các điểm ngập nặng trong tối 12/5 tập trung ở khu vực phía tây thành phố.
Tại phố Triều Khúc (quận Thanh Xuân), nước chưa kịp rút khiến người dân di chuyển khó khăn dưới cơn mưa lớn (Ảnh: Minh Quang).
Theo Quy hoạch Thoát nước Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng phê duyệt năm 2013, hệ thống thoát nước mưa ở nội thành được chia làm 4 lưu vực: Tô Lịch, tả sông Nhuệ, hữu sông Nhuệ và Long Biên (gồm sông Cầu Bây và hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải).
Dù vậy sau hơn 10 năm triển khai quy hoạch trên, Hà Nội mới chỉ đầu tư xây dựng với 77,5km2 lưu vực sông Tô Lịch, sông Lừ, sông Sét và sông Kim Ngưu, để đáp ứng nhu cầu tiêu thoát nước cho khu vực thuộc các quận: Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hoàng Mai, Tây Hồ.
Còn lại, thành phố chưa hoàn thiện đầu tư xây dựng hệ thống cấp thoát nước cho 62km2 lưu vực sông Cầu Bây và hệ thống tiêu thoát nông nghiệp kênh Bắc Hưng Hải (Long Biên), 47km2 lưu vực hữu Nhuệ và 58km2 lưu vực tả Nhuệ đáp ứng nhu cầu cho các quận huyện: Hà Đông, Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Thanh Xuân, Hoàng Mai, một phần quận Tây Hồ và huyện Thanh Trì.
Trong đó, 3 trạm bơm có trong quy hoạch hiện chưa được xây dựng: Liên Mạc (công suất 170m3/s), Gia Thượng (65m3/s), Cự Khối (65m3/s). Riêng có trạm bơm Yên Nghĩa công suất 120m3/s đã hoạt động nhưng chưa thể vận hành hết công suất do hệ thống kênh dẫn nước từ La Khê vẫn thi công dang dở.
Sở Xây dựng Hà Nội thừa nhận hạ tầng thoát nước của thành phố còn thiếu hoàn chỉnh và đồng bộ, biến đổi khí hậu khiến những trận mưa rất lớn xuất hiện với tần suất nhiều hơn, là những thách thức khiến tình trạng ngập lụt vẫn tái diễn liên tục trong nhiều năm gần đây ở thủ đô.
Đơn vị cho biết sẽ rà soát cụ thể và sớm đề xuất điều chỉnh quy hoạch thoát nước nhằm đẩy nhanh hoàn thiện các dự án chống ngập đã kéo dài nhiều năm nay.